De 7 meest gemaakte fouten bij ‘onboarding’ in onderwijs

Méér dan 25% van de startende docenten in het voortgezet onderwijs is na vijf jaar al weg voor de klas. Ook onder MBO-docenten is er veel uitval. Een van de oorzaken is een slechte onboarding. Een goed onboardingproces, in het onderwijs ook wel ‘inductie’ genoemd, is belangrijk om nieuwe leraren effectief te laten integreren in hun nieuwe werkomgeving.

Het starten van een nieuwe baan als docent kan zowel spannend als overweldigend zijn. Helaas worden er in de praktijk vaak fouten gemaakt, waardoor nieuwe medewerkers zich niet welkom voelen en onvoldoende ondersteund worden. Hoe kunnen opleidingsmanagers en HR professionals nieuwe leraren een succesvolle start geven?

7 fouten op een tijdlijn

“Internationaal onderzoek laat zien dat maar een op de zeven startende docenten goede begeleiding krijgt, zes van de zeven krijgt dus geen goede begeleiding”, volgens onderwijssocioloog lliass el Hadioui van de Erasmus Universiteit en Vrije Universiteit. Hier is een visuele beschrijving van de zeven meest gemaakte fouten bij onboarding in het onderwijs, met nadruk op wanneer deze fouten vaak voorkomen tijdens het inductieproces:

Voor de start: Gebrek aan duidelijkheid

Fout: Vooraf onvoldoende uitleg van verwachtingen en verantwoordelijkheden.
Gevolg: De leraar begint onzeker en onvoorbereid.

Week 1: Overweldigend veel informatie

Fout: Te veel informatie wordt in één keer gegeven.
Gevolg: De leraar raakt overweldigd en vergeet belangrijke details.

Maand 1: Onvoldoende begeleiding

Fout: Gebrek aan ondersteuning en begeleiding tijdens de eerste weken.
Gevolg: De leraar voelt zich geïsoleerd en onzeker over hun aanpak.

Maand 2-3: Geen aansluiting tussen opleiding en praktijk

Fout: De praktijk sluit niet aan op de tijdens de opleiding geleerde vaardigheden.
Gevolg: De leraar ervaart een moeilijke overgang en heeft moeite om effectief les te geven.

Maand 4-5: Gebrekkige communicatie

Fout: Onvoldoende communicatie tussen schoolleiding, collega’s en de nieuwe leraar.
Gevolg: De leraar mist feedback en voelt zich niet volledig geïntegreerd in het team.

Maand 6: Onvoldoende aandacht voor persoonlijke ontwikkeling

Fout: Weinig focus op de professionele groei van de leraar.
Gevolg: De leraar ervaart stagnatie in hun ontwikkeling en raakt gedemotiveerd.

Jaar 1: Gebrek aan cultuurintegratie

Fout: De leraar wordt niet goed geïntroduceerd in de schoolcultuur.
Gevolg: De leraar voelt zich niet verbonden met de school en overweegt om te vertrekken.

Negatieve dingen gaan optellen

Alle zaken die je op deze tijdlijn ziet misgaan gaan uiteindelijk bij elkaar optellen. En hebben een negatief effect op de motivatie en de betrokkenheid van de nieuwe leraar. Uiteindelijk leidt de optelsom ongetwijfeld tot een verminderde belastbaarheid, uitval of uitstroom. Dat wil je niet. Zo raakt het onderwijsteam nooit compleet. Bedenk hierbij ook goed: elke nieuwe docent is een startende docent, namelijk startend op jouw school.

Praktische zaken vooraf regelen

Stel je voor.. Je bent docent en begint aan een nieuwe baan in het onderwijs, op een nieuwe school. De eerste dag begint het al goed (not). Nadat je je door de file hebt gewurmd, kun je geen parkeerplaats vinden. Eenmaal geparkeerd en op weg naar het klaslokaal, bedenk je dat je de lesstof nog moet kopiëren. Als dat maar goed gaat.. Oef, daar heb je het al. Géén kleingeld op zak en géén kaart waarmee je kunt kopiëren op kosten van school.

Warm welkom aan docenten

Parkeren en kopiëren. Dit zijn nog maar 2 van de talloze dingen waar je in de eerste werkweek tegenaan kunt lopen. Niet onoverkomelijk. Toch brengt het allemaal negatieve energie, terwijl je juist bij de start positieve energie goed kunt gebruiken. Zou je account trouwens al zijn ingericht, zodat je gebruik kunt maken van het internet en het intranet? Ding nummer 3. Hoe moet je je op deze manier welkom voelen op je nieuwe school?

Praktijkvoorbeeld van de HAN

Bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) worden docenten opgeleid en noemen ze onboarding ‘inductie’. De HAN heeft een duidelijke visie en wil docenten die afstuderen aan de HAN graag zo goed mogelijk helpen starten voor de klas. Een goede begeleiding van startende docenten draagt bij aan de kwaliteit van het onderwijs en helpt om uitstroom in de eerste jaren te voorkomen. Ze werken daartoe actief samen met scholen. Hoe ze dat doen? Dat lees je hier:

Inductie is maatwerk

Inductie als doorlopende leerlijn

Inductie is aanjager van ontwikkeling

Introductie gesprekskaarten voor inductietrajecten

Opleidingsmanagers spelen cruciale rol

Als opleidingsmanager speel je een cruciale rol in het inwerktraject. Bevorder een ondersteunende cultuur en laat docentopleidingen moeten nauwer samenwerken met scholen om de kloof tussen opleiding en praktijk te overbruggen. Door deze kwesties aan te pakken, kunnen we de professionalisering van startende leraren verbeteren en hun kansen op een succesvolle en duurzame loopbaan in het onderwijs vergroten.

Wat HR kan doen

HR professionals weten als geen ander hoe belangrijk onboarding is. Ook als je bovenstaande fouten niet maakt maar zaken wél goed geregeld hebt, ben je niet klaar. Want een goede onboarding duurt minstens 99 dagen. Je moet als werkgever investeren in al die eerste dagen. Dat is de beste manier om uitval en verloop preventief te voorkomen. Waar kunnen je op letten na de start waarin de nadruk ligt op praktische zaken?

Na de start, meer maatwerk

Behalve de praktische zaken, is het belangrijk dat jullie nieuwe medewerker bij jou terecht kan met vragen. Plan regelmatig gesprekken, waarin de vraag centraal staat: wat heb jij nodig om hier tot je recht te komen? Welke informatie ontbreekt? Waar ligt de ruimte om jouw potentieel, als docent, te ontwikkelen en te benutten? Loop je verder nog ergens tegenaan? Hoe kunnen we zaken voor jou makkelijker maken, wat zijn dingen die het werk lichter maken?

Lees ook: Docenten behouden, do’s en dont’s.

Elke nieuwe docent is een startende docent, namelijk startend op jouw school

De succesvolle inductie van startende leraren in het voortgezet onderwijs vraagt om een gezamenlijke inspanning van verschillende betrokken partijen. Startende leraren moeten actief ondersteuning zoeken en hun eigen ontwikkeling ter hand nemen, terwijl mentoren en begeleiders de juiste training en ondersteuning moeten ontvangen om effectief te kunnen begeleiden.

Wil je met ons sparren?

Om de onboarding van nieuwe collega’s op jullie school te verbeteren?

Neem contact op