Blog

Docenten bijscholen verdient nu voorrang

Door: Valentijn Brandt | Gepubliceerd op: 24-01-2024

Bijscholing in het onderwijs: hoe maakt HR het verschil?

Wil je weten hoe jij als HR-pro­fes­si­o­nal het ver­schil kunt maken in de bij­scho­ling van do­cen­ten? Vraag je je af of het tijd is om het roer om te gooi­en in bij­scho­ling? Deze ver­ken­ning biedt in­zich­ten en stra­te­gieën om lei­ding te nemen. Als HR-pro­fes­si­o­nal ben jij de ka­pi­tein. Ont­dek hier hoe je een nieu­we koers kunt uit­zet­ten. Docenten bijscholen verdient nu voorrang.

Docenten laten zich nauwelijks bijscholen

Do­cen­ten zijn te­rug­hou­dend ten aan­zien van bij­scho­ling. Dat staat in De Staat van het On­der­wijs 2021. Veel do­cen­ten lij­ken niet ac­tief bezig te zijn met hun eigen pro­fes­si­o­ne­le ont­wik­ke­ling. Dit on­danks de snel ver­an­de­ren­de sa­men­le­ving en de eisen die dit stelt aan hun ken­nis en vaar­dig­he­den. Als HR-pro­fes­si­o­nal in het on­der­wijs is het es­sen­ti­eel om deze te­rug­hou­dend­heid te be­grij­pen en om te zet­ten in sti­mu­lans voor ont­wik­ke­ling.

Wat is verplicht qua bijscholing voor docenten?

Vol­gens de wet zijn do­cen­ten ver­plicht om 10% van hun tijd aan scho­ling te be­ste­den. Deze ver­plich­ting creëert di­rect een di­lem­ma. Want bij­scho­ling onder school­tijd gaat ten koste van de be­schik­baar­heid voor on­der­wijs. En bij­scho­ling bui­ten school­tijd ver­hoogt de werk­druk voor do­cen­ten, ter­wijl ook zon­der bij­scho­ling do­cen­ten te veel over­wer­ken.

Wat moet HR in het onderwijs doen voor bijscholing van docenten?

Als HR-pro­fes­si­o­nal is het een uit­da­ging om een even­wicht te vin­den tus­sen het waar­bor­gen van les­kwa­li­teit en het fa­ci­li­te­ren van ver­plich­te bij­scho­ling. Cre­a­ti­vi­teit en be­trok­ken­heid zijn hier­bij sleu­tel­woor­den om op­los­sin­gen te ont­dek­ken die do­cen­ten on­der­steu­nen zon­der af­breuk te doen aan de kwa­li­teit van het on­der­wijs. Om deze ba­lans te be­rei­ken, eerst er­ken­nen dat do­cen­ten in een veel­ei­sen­de om­ge­ving wer­ken.

Flexibiliteit brengen in bijscholing voor docenten

On­der­wijs­pro­fes­si­o­nals er­va­ren al­ler­lei ver­plich­tin­gen die hun be­schik­ba­re tijd voor bij­scho­ling be­per­ken. Het creëren van flexi­be­le bij­scho­lings­mo­ge­lijk­he­den, zoals on­li­ne cur­sus­sen die do­cen­ten in hun eigen tijd kun­nen vol­gen, kan een ef­fec­tie­ve stra­te­gie zijn. Bo­ven­dien kan het im­ple­men­te­ren van peer-to-peer-leren bin­nen de school een sti­mu­lans zijn, waar­bij do­cen­ten van el­kaar leren en sa­men­wer­ken aan pro­fes­si­o­ne­le groei.

Wat is beschikbaar voor bijscholing van docenten?

Een aan­zien­lijk deel van de do­cen­ten is niet op de hoog­te van het bud­get dat be­schik­baar is voor per­soon­lij­ke en pro­fes­si­o­ne­le ont­wik­ke­ling. Als HR-pro­fes­si­o­nal is het jouw rol om deze on­be­kend­heid te door­bre­ken. Het or­ga­ni­se­ren van be­wust­ma­kings­cam­pag­nes, het ont­wik­ke­len van in­for­ma­tie­ma­te­ri­aal en het fa­ci­li­te­ren van in­for­ma­tie­ses­sies kun­nen bij­dra­gen aan het ac­ti­ve­ren van an­de­re HR-pro­fes­si­o­nals bij scho­len. Door hel­de­re com­mu­ni­ca­tie over be­schik­ba­re bij­scho­lings­mo­ge­lijk­he­den ont­staat een cul­tuur waar­in bij­scho­ling wordt ge­zien als een waar­de­vol­le kans.

Verschillende vormen voor bijscholing

Het is ook es­sen­ti­eel om de be­schik­ba­re bij­scho­lings­mo­ge­lijk­he­den af te stem­men op de spe­ci­fie­ke be­hoef­ten van do­cen­ten. Een ge­per­so­na­li­seer­de be­na­de­ring kan de be­trok­ken­heid ver­gro­ten. Hier­bij kan ge­dacht wor­den aan het aan­bie­den van di­ver­se bij­scho­lings­vor­men, zoals work­shops, we­binars en in­di­vi­du­e­le be­ge­lei­ding. Door een ge­va­ri­eerd aan­bod te pre­sen­te­ren, kun­nen do­cen­ten kie­zen wat het beste bij hun be­hoef­te past.

Waar hebben docenten qua bijscholing recht op?

Het recht op bijscholing verschilt per onderwijstype

Voort­ge­zet On­der­wijs (VO)

In het voort­ge­zet on­der­wijs heb­ben do­cen­ten bij­voor­beeld recht op ten min­ste 83 klok­uren en een scho­lings­bud­get van 600 euro per jaar. Zowel do­cen­ten als on­der­wijs­on­der­steu­nend per­so­neel krij­gen een bud­get van 600 euro per jaar voor scho­ling. Wie in het MBO werkt heeft recht op 59 uur aan pro­fes­si­o­na­li­se­ring, en kan rech­ten ont­le­nen aan het scho­lings­bud­get of -plan van het on­der­wijs­team.

Mid­del­baar Be­roeps On­der­wijs (MBO)

In het MBO is sa­men­wer­king met on­der­wijs­teams van groot be­lang om het scho­lings­bud­get ef­fec­tief in te zet­ten en zo een op­ti­maal leer­kli­maat te be­vor­de­ren. Als HR-pro­fes­si­o­nal ben jij de gids die do­cen­ten in scho­len kan hel­pen de mo­ge­lijk­he­den goed te be­nut­ten. Het aan­moe­di­gen van flexi­bi­li­teit en het sti­mu­le­ren van in­di­vi­du­e­le pro­fes­si­o­ne­le ont­wik­ke­ling zijn es­sen­tiële as­pec­ten.

Hoe pakt HR de bijscholing van docenten goed aan?

Holistische aanpak voor duurzame bijscholing van docenten

Naast de spe­ci­fie­ke uit­da­gin­gen en mo­ge­lijk­he­den op het ge­bied van bij­scho­ling, is het van be­lang om een ho­lis­ti­sche be­na­de­ring te om­ar­men. Als HR-pro­fes­si­o­nal ben je niet al­leen bezig met het fa­ci­li­te­ren van bij­scho­ling, maar ook met het creëren van een om­ge­ving waar­in do­cen­ten ge­mo­ti­veerd zijn om zich­zelf voort­du­rend te ont­wik­ke­len. Fa­ci­li­teer re­gel­ma­ti­ge eva­lu­a­tie­ge­sprek­ken tus­sen do­cen­ten en school­lei­ders om doe­len te be­spre­ken en de voort­gang te meten. Moe­dig daar­naast in­ter­ne men­tor­pro­gram­ma’s aan, waar er­va­ren do­cen­ten hun ken­nis delen met nieuw­ko­mers.

Jouw HR-leiderschap

Door een sa­men­han­gend raam­werk van on­der­steu­ning en ont­wik­ke­ling te bie­den, creëer je een duur­za­me basis voor de groei van do­cen­ten bin­nen de school. Jouw ac­tie­ve be­trok­ken­heid is de drij­ven­de kracht ach­ter de trans­for­ma­tie van ons on­der­wijs­land­schap. Het is jouw lei­der­schap en inzet die HR-pro­fes­si­o­nals in scho­len ac­ti­ve­ren en de weg wij­zen naar duur­za­me ont­wik­ke­ling. Streef naar een on­der­wijsom­ge­ving waar­in bij­scho­ling niet al­leen ver­plicht is, maar een ge­waar­deer­de en in­te­gra­le com­po­nent vormt van de pro­fes­si­o­ne­le groei van elke do­cent.

Bijscholing ‘made easy’

Stap 1

Spreek met in­di­vi­du­e­le do­cen­ten. Iden­ti­fi­ceer de aard van de bij­scho­lings­be­hoef­te.

Stap 2

Is die ad­mi­ni­stra­tief of di­dac­tisch of ligt-ie op psy­cho­lo­gisch of privéter­rein, want:

  • Als je ervoor kunt zorgen dat docenten administratief niet meer ‘overlopen’, ontstaat meer ruimte voor onderwijs.
  • En als zij met groeiend gemak lesgeven (denk bijvoorbeeld aan klassenmanagement) kunnen zij inhoudelijk meer bereiken met de klas.

Stap 3

Zorg dat de bij­scho­ling ge­beurt, door de bij­scho­ling op een pas­sen­de ma­nier aan te bie­den icm. een dead­line.

Stap 4

Vraag om feed­back en hoe de bij­scho­ling wordt toe­ge­past in de prak­tijk, zodat mooie voor­beel­den ont­staan voor de toe­komst.

Voorbeelden van bijscholing benutten

Spre­ken­de voor­beel­den hel­pen je om de vol­gen­de groep do­cen­ten te in­te­res­se­ren en mo­ti­ve­ren voor bij­scho­ling. Hier­mee creëer je een cul­tuur waar­in ont­wik­ke­len cen­traal staat, voor be­hal­ve leer­lin­gen/stu­den­ten, ook do­cen­ten.

Hier lees je meer over een pro­fes­si­o­ne­le cul­tuur voor le­ra­ren.

Hier vind je het rap­port De Staat van het On­der­wijs 2021.

Meer lezen over HR strategie in het onderwijs?

Personeelsplanning in het onderwijs ‘done right’

Meer lezen over het lerarentekort?

Lerarentekort bestaat niet

Valentijn Brandt
Auteur
Studeerde Fotografie in Den Haag en Sociologie in Nijmegen. Hier schrijft hij over HR strategie en ontwikkelingen in het MBO en VO onderwijs. Valentijn Brandt (Amsterdam, 1981) is vader van twee schoolgaande kinderen.
Metafoor onderwijs footer logo
Metafoor onderwijs footer logo