Afstandsonderwijs: 3 factoren van belang

De realiteit heeft de ontwikkelingen ingehaald. De onderwijssector heeft in een handomdraai haar onderwijs omgezet naar afstandsonderwijs. Het heeft natuurlijk heel wat gevolgen voor onze docenten, maar ook voor de leerlingen. Vergeleken met andere landen blijkt uit onderzoek steeds weer dat de motivatie van Nederlandse leerlingen relatief laag is. De huidige omstandigheden doen de motivatie waarschijnlijk geen goed. Hoe maak je afstandsonderwijs toch tot een succes? Er is een aantal belangrijk factoren waarmee je rekening moet houden bij het geven van afstandsonderwijs. Deze lichten we voor jullie toe.

Drie factoren zijn van belang voor effectief afstandsonderwijs

Constructieve en leerdoelgerichte communicatie
Een effectieve interactie van vragen, antwoorden, aanwijzingen en tips is essentieel. Online leeromgevingen, zoals games kunnen door de beloningsmechanismen die erin zitten, leerlingen in eerste instantie zeker extra motiveren en stimuleren. Maar om de flow erin te houden is een balans tussen uitdaging, belonen en leren nodig. Zeker bij jongere leerlingen is met name in digitale leeromgevingen persoonlijke en inhoudelijke feedback op inzet (minder dan op prestatie of uitkomst) en taak heel belangrijk.

Naast digitale faciliteiten zoals Teams of Zoom, is de inzet van WhatsApp of sociale media een effectieve manier. Dit kan de betrokkenheid van leerlingen en studenten vergroten en ervoor zorgen dat ze meer met leren bezig zijn.

Flexibiliteit
Een flexibele lesplanning draagt bij aan adaptief onderwijs. Leerdoelen, opdrachten en toetsen kunnen zo worden aangepast aan de behoefte van de leerlingen. Juist digitale leermiddelen bieden daarbij ondersteuning.

Eigenaarschap
Als laatste is het belangrijk dat leerlingen beschikken over een bepaalde mate van zelfstandigheid. Ze moeten het gevoel hebben dat ze zeggenschap hebben over het leren (Kennisrotonde, 2017a). Bovendien dienen ze te beschikken over voldoende vaardigheden om daadwerkelijk en effectief zelfsturend te zijn. Hun kennis, ervaring, leeftijd en rijpheid bepalen of ze hiertoe in staat zijn.

Een stimulerende leeromgeving waarin bijvoorbeeld informatiebronnen en internet aanwezig zijn, kan kinderen helpen om zelfgestuurd te gaan leren.

Ook werken met (e-)portfolio’s heeft positieve effecten op de leerlingen en stimuleren hen in hun zelfsturing. Kortom: er zijn zeker voordelen aan afstandsonderwijs, maar er zijn bepaalde randvoorwaarden om er ook daadwerkelijk een succes van te maken!