Welke uitdagingen heeft het MBO de komende jaren qua personeel?

Het MBO verandert. Na een grote toename van het aantal BOL-studenten door Corona, gaat het binnenkort weer dalen. Het hoogtepunt van het personeelstekort ligt in 2022. Door groeiende uitstroom van docenten blijft het personeelstekort hoog tot 2026. Wat betekent dat voor het MBO onderwijs? En wat betekent dit voor de arbeidsmarktkansen van docenten?

Mix tussen BBL en BOL verandert de behoefte

Groot personeelstekort in 2022, daarna een trage afname

Het aantal studenten neemt af

In de huidige omvang zijn de personeelstekorten tijdelijk. Het aantal studenten neemt af. Het aandeel BBL-studenten neemt toe. In 2022 zijn nog veel docenten nodig door de verhouding tussen BBL en BOL studenten . Na 2022 dalen de studentenaantallen.

Door uitstroom blijft personeelstekort groot

Door uitstroom blijft personeelstekort hoog

Door Co­ro­na kon­den stu­den­ten de af­ge­lo­pen jaren vaak niet sta­ge­lo­pen bij be­drij­ven. Daar­om kozen stu­den­ten vaker voor BOL. Na 2022 zal het aan­deel BOL-stu­den­ten naar ver­wach­ting af­ne­men. Ter­wijl het aan­deel BBL-stu­den­ten groeit. Door groei­en­de uit­stroom van do­cen­ten blijft het per­so­neels­te­kort hoog tot 2026. Zo blijkt uit ar­beids­markt­on­der­zoek (in­mid­dels ge­ac­tu­a­li­seerd) van Centerdata.

Instructeurs vind je in het bedrijfsleven

Kies voor samenwerking om kennis op peil te houden

Van­uit de bran­che­or­ga­ni­sa­ties wordt veel sa­men­ge­werkt tus­sen de scho­len en de be­drij­ven. Voor­na­me­lijk om de kwa­li­fi­ca­tie­dos­siers aan­slui­tend te krij­gen. Er ligt een kans voor ver­be­te­ring om do­cen­ten op het be­drijf mee te nemen om ac­tu­e­le be­drijfs­ken­nis op te doen. Deze ken­nis kun­nen ze mee­ne­men in hun les­sen om zo naast de eisen van­uit het kwa­li­teits­dos­sier ook aan te slui­ten bij de prak­tijk. Leu­ker voor de stu­dent en de do­cent. En een meer­waar­de voor het be­drijf.

Sommige instructeurs kunnen groeien naar de functie van docent

Vakmensen opleiden tot instructeurs of docenten

An­ders dan in PO en VO, kun­nen MBO’s ‘in­struc­teurs’ in­zet­ten. Deze pro­fes­si­o­nals met prak­tijk­er­va­ring, die geen on­der­wijs­be­voegd­heid heb­ben, geven geen les maar in­struc­tie in de prak­tijk­les­sen. Het is ui­ter­aard een ver­eis­te dat je het vak in ruime mate be­heerst en dat je het leuk vindt om te wer­ken met jonge men­sen. Som­mi­ge in­struc­teurs stro­men door naar een func­tie als vol­waar­dig do­cent, an­de­re niet. Je hebt een op­lei­dingstra­ject klaar staan voor de in­struc­teurs. Hoe ver­leid je hen om door te stro­men? En hoe bind en boei je hen op lan­ge­re ter­mijn?

Werven via netwerken is een vak

Wees continu in gesprek met werkgevers

Stagiair(e)s en vakmensen zijn goud waard

Vak­men­sen die in­zet­baar zijn als in­struc­teur kun je het beste vin­den in een net­werk van werk­ge­vers. Welke soort sta­gi­air(e)s kan een on­der­ne­mer goed ge­brui­ken? En heeft hij ook een se­ni­or me­de­wer­ker die in het on­der­wijs stu­den­ten kan in­stru­e­ren van­uit zijn of haar er­va­ring? Het is maar de vraag of een do­cent dit wer­ven er even bij kan doen.

Hoe bevalt het werken met een BPV’er?

Gooi lijntjes uit en houd ze warm

Wer­ven via net­wer­ken vergt een ver­bin­den­de pro­ac­tie­ve en com­mu­ni­ca­tie­ve hou­ding. Daar is meer voor nodig dan het plicht­ma­ti­ge be­zoek­je van een do­cent aan het sta­ge­a­dres dat we he­laas al­le­maal ken­nen. Soms wer­ken scho­len hier­toe met een BPV’er. Hoe be­valt dit in de prak­tijk? Voe­len do­cen­ten zich hier­mee een ‘les­boer’ of be­valt het juist goed?

Met een beetje meer ‘smoel’ wordt alles eenvoudiger

Een duidelijk profiel zou voor veel MBO’s beter werken

Het waar­ma­ken van de ‘be­lof­te’ aan de stu­dent is om ver­schil­len­de re­de­nen be­lang­rijk. De stu­dent is de klant, niet het pro­duct. Hij of zij be­taalt voor de op­lei­ding. De stu­dent stelt zich niet al­tijd als klant op. Heel be­grij­pe­lijk, want zijn ‘le­ve­ran­cier’ be­oor­deelt zijn school­werk. Na­tuur­lijk gaat de stu­dent niet di­rect kla­gen als het on­der­wijs of de be­ge­lei­ding te­gen­valt. Focus daar­om zelf ac­tief op stu­dent­te­vre­den­heid.

Met een scherper profiel, kun je preciezer sturen

Een duidelijk profiel zou voor veel MBO’s beter werven

Zo­ge­naamd ‘alles kun­nen’ geeft een or­ga­ni­sa­tie een wei­nig her­ken­ba­re iden­ti­teit. Met scher­pe keu­zes ont­staat een dui­de­lij­ker pro­fiel. Waar staan jul­lie voor? Het spreekt enorm aan als je dit hel­der kunt ver­woor­den. Als je een hel­de­re visie hebt of een dui­de­lij­ke am­bi­tie. Daar­mee wordt het mak­ke­lij­ker om do­cen­ten en leer­lin­gen te wer­ven en te be­hou­den en te mo­ti­ve­ren. Het maakt de or­ga­ni­sa­tie als ge­heel ook een­vou­di­ger te be­stu­ren, omdat een deel van de ac­ti­vi­tei­ten en ver­ant­woor­de­lijk­he­den weg­valt.

Meer weten over formatie?

Weten waar de knelpunten zitten voor het VO in de formatie?

Lees meer over VO formatie ➜

Benieuwd naar 4 tips om medewerkers in het VO te behouden en de werkdruk te verlagen?

Lees hier tips voor behoud van VO medewerkers ➜

Het lerarentekort bestaat niet (wel een mismatch)

Waarom het lerarentekort niet bestaat? Lees het blog over de mis­match in het on­der­wijs.